ძლიერმა ამოფრქვევამ შესაძლოა ზღაპრული სანტორინი გაანადგუროს? – რა საფრთხეებზე საუბრობენ მეცნიერები

სან­ტო­რი­ნის ცი­ცა­ბო კლდე­ე­ბი მსოფ­ლი­ო­ში ცნო­ბი­ლი ტუ­რის­ტუ­ლი ინ­დუსტრი­აა, რომ­ლის ღი­რე­ბუ­ლე­ბა მი­ლი­ო­ნებს შე­ად­გენს. მის ქვეშ კი ყოვ­ლის­შემ­ძლე აფეთ­ქე­ბის შიში იმა­ლე­ბა.

ეს ზღაპ­რუ­ლი ბერ­ძნუ­ლი კუნ­ძუ­ლი, უძ­ვე­ლეს­მა ძლი­ერ­მა ამოფრქვე­ვამ შექ­მნა. მან­ვე და­ტო­ვა უზარ­მა­ზა­რი კრა­ტე­რი და ნა­ლის ფორ­მის კიდე. ახლა, პირ­ვე­ლად, მეც­ნი­ე­რე­ბი სწავ­ლო­ბენ, თუ რამ­დე­ნად სა­ში­ში შე­იძ­ლე­ბა იყოს შემ­დე­გი დიდი ამოფრქვე­ვა.

BBC News-მა ერთი დღე ბრი­ტა­ნე­თის სა­მე­ფო კვლე­ვი­თი ხო­მალ­დის, Discovery-ს, ბორტზე გა­ა­ტა­რა და უამ­რა­ვი სი­ახ­ლე შე­ი­ტყო.

სულ რამ­დე­ნი­მე კვი­რის წინ, მას შემ­დეგ რაც კუნ­ძულ­ზე მი­წისძვრა მოხ­და, სან­ტო­რი­ნი თით­ქმის ნა­ხე­ვარ­მა მო­სახ­ლემ და­ტო­ვა. ეს შეხ­სე­ნე­ბა იყო იმი­სა, რომ იდი­ლი­უ­რი თეთ­რი სახ­ლე­ბის ქვეშ დე­და­მი­წის ქერ­ქში შე­საძ­ლოა ერ­თმა­ნეთს ორი ტექ­ტო­ნი­კუ­რი ფილა და­ე­ჯა­ხოს.

მი­სი­ას ხელ­მძღვა­ნე­ლობს დიდი ბრი­ტა­ნე­თის ეროვ­ნუ­ლი ოკე­ა­ნოგ­რა­ფი­ის ცენ­ტრის მა­ღა­ლი რის­კის წყალ­ქვე­შა ვულ­კა­ნე­ბის ექ­სპერ­ტი, პრო­ფე­სო­რი იზო­ბელ იეო. მისი თქმით, მსოფ­ლი­ოს ვულ­კა­ნე­ბის და­ახ­ლო­ე­ბით ორი მე­სა­მე­დი წყალ­ქვე­შაა, თუმ­ცა ისი­ნი ძი­რი­თა­დად უკონ­ტრო­ლოა.

იზო­ბელ იეო ამ­ბობს, რომ კვლე­ვა შე­საძ­ლოა მსოფ­ლი­ო­ში წყალ­ქვე­შა ვულ­კა­ნებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი საფრ­თხე­ე­ბის პროგ­ნო­ზი­რე­ბა­ში დაგ­ვეხ­მა­როს.
კვლე­ვა, რო­მე­ლიც მი­წისძვრე­ბის შემ­დეგ მა­ლე­ვე ჩა­ტარ­და, მეც­ნი­ე­რებს და­ეხ­მა­რე­ბა იმის გა­გე­ბა­ში, თუ რა ტი­პის სე­ის­მუ­რი აქ­ტი­ვო­ბა შე­იძ­ლე­ბა მი­უ­თი­თებ­დეს ვულ­კა­ნუ­რი ამოფრქვე­ვის გარ­და­უ­ვა­ლო­ბა­ზე.

სან­ტო­რი­ნის ბოლო ამოფრქვე­ვა 1950 წელს მოხ­და. თუმ­ცა, რო­გორც იზო­ბე­ლი ამ­ბობს, 2012 წელს “არე­უ­ლო­ბის პე­რი­ო­დი“ იყო. მაგ­მა ვულ­კა­ნურ კა­მე­რებ­ში შე­ვარ­და და კუნ­ძუ­ლე­ბი “აშუშ­ხუნ­და“.
“გემ­ზე, ჩვენს ქვეშ, 300 მეტ­რის სიღ­რმე­ზე, მდუ­ღა­რე ცხე­ლი წყა­რო­ე­ბია. დე­და­მი­წა­ზე არ­სე­ბუ­ლი ეს ბზა­რე­ბი ზღვის ფსკერს გა­მოშ­ვე­რი­ლი კლდე­ე­ბი­სა და გა­ზის ღრუბ­ლე­ბის კაშ­კა­შა ნა­რინ­ჯის­ფერ სამ­ყა­როდ აქ­ცევს,“ – წერს გა­მო­ცე­მა და აღ­ნიშ­ნავს იმა­საც, რომ ფსკერ­ზე, გა­ზე­ბის შე­საგ­რო­ვებ­ლად და კლდის ნა­ტე­ხე­ბის მო­სა­ტე­ხად, რო­ბო­ტი ჩა­ვი­და.

“ჩვენ ვცდი­ლობთ ჰიდ­რო­თერ­მუ­ლი სის­ტე­მის რუ­კა­ზე და­ტა­ნას. ეს ხმე­ლეთ­ზე რუ­კის შექ­მნას არ ჰგავს. ჩვენ დე­და­მი­წის სიღ­რმე­ებ­ში უნდა ჩა­ვი­ხე­დოთ“, – ამ­ბობს მკვლე­ვა­რი, რო­მე­ლიც უკვე ერთი თვეა სან­ტო­რი­ნი­ზე იმ­ყო­ფე­ბა.

ისი­ნი სან­ტო­რი­ნის შემ­დეგ კუნ­ძუ­ლი­დან და­ახ­ლო­ე­ბით 7 კმ-ში მდე­ბა­რე კო­ლუმ­ბოს­კენ გა­ე­მარ­თე­ბი­ან. ორი­ვე ვულ­კა­ნის ამოფრქვე­ვა უახ­ლო­ეს მო­მა­ვალ­ში არ არის მო­სა­ლოდ­ნე­ლი, თუმ­ცა ეს მხო­ლოდ დრო­ის სა­კი­თხია.

მთავ­რო­ბის სა­გან­გე­ბო სი­ტუ­ა­ცი­ე­ბის ჯგუ­ფის წევ­რის, პრო­ფე­სორ ნო­მი­კუს გან­ცხა­დე­ბით, სწო­რედ ვულ­კან­მა შთა­ა­გო­ნა, რომ გე­ო­ლო­გი გამ­ხდა­რი­ყო. ის სან­ტო­რი­ნი­და­ნაა და ბა­ბუ­ის­გან წარ­სუ­ლი მი­წისძვრე­ბი­სა და ამოფრქვე­ვე­ბის შე­სა­ხებ ის­მენ­და.

“ეს კვლე­ვა ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რად­გან ად­გი­ლობ­რივ მო­სახ­ლე­ო­ბას სა­შუ­ა­ლე­ბას მის­ცემს, იცოდ­ნენ, რამ­დე­ნად აქ­ტი­უ­რია ვულ­კა­ნე­ბი და მო­ნიშ­ნავს იმ ტე­რი­ტო­რი­ებს, რომ­ლე­ბიც ამოფრქვე­ვის დროს აკ­რძა­ლუ­ლი იქ­ნე­ბა“, – ამ­ბობს ის.

გუნ­დმა ვულ­კა­ნის გარ­შე­მო ძა­ლი­ან სუს­ტი მი­წისძვრე­ბი და­ა­ფიქ­სი­რა, რაც სის­ტე­მა­ში სი­თხის გა­და­ად­გი­ლე­ბით და ბზა­რე­ბის წარ­მოქ­მნით იყო გა­მოწ­ვე­უ­ლი. ისი­ნი აფიქ­სი­რე­ბენ, თუ რო­გორ მოძ­რა­ობს სი­თხე კლდე­ში, რის შე­დე­გა­დაც ელექტრო­მაგ­ნი­ტუ­რი ვე­ლის იმ­პულ­სებს მი­წა­ში აგ­ზავ­ნი­ან. შე­დე­გად მი­ი­ღე­ბა სამ­გან­ზო­მი­ლე­ბი­ა­ნი რუკა, რო­მე­ლიც აჩ­ვე­ნებს, თუ რო­გორ არის ჰიდ­რო­თერ­მუ­ლი სის­ტე­მა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ვულ­კა­ნის მაგ­მურ კა­მე­რას­თან, სა­დაც ამოფრქვე­ვა ხდე­ბა.

“ჩვენ მეც­ნი­ე­რე­ბას ადა­მი­ა­ნე­ბის­თვის ვა­კე­თებთ და არა მეც­ნი­ე­რე­ბის­თვის. ჩვენ აქ იმის­თვის ვართ, რომ ადა­მი­ა­ნებ­მა თავი უსაფრ­თხოდ იგ­რძნონ“, – ამ­ბობს პრო­ფე­სო­რი.

სან­ტო­რი­ნი­ში ბოლო დროს მომ­ხდარ­მა მი­წისძვრის კრი­ზის­მა აჩ­ვე­ნა, თუ რამ­დე­ნად და­უც­ვე­ლე­ბი არი­ან კუნ­ძუ­ლის მა­ცხოვ­რებ­ლე­ბი სე­ის­მუ­რი საფრ­თხე­ე­ბის მი­მართ და რამ­დე­ნად არი­ან ისი­ნი და­მო­კი­დე­ბულ­ნი ტუ­რიზ­მზე.

წყა­რო

The post ძლიერმა ამოფრქვევამ შესაძლოა ზღაპრული სანტორინი გაანადგუროს? – რა საფრთხეებზე საუბრობენ მეცნიერები appeared first on .